PLC PROGRAMI

Bu yazımızda sizlere PLC programlama programı konusunda bilgi verilecektir. Konumuza geçmeden önce PLC konusunda birkaç önemli noktaya değinmek yararlı olacaktır. PLC, temelinde mikroişlemci veya mikro denetleyici bulunan otomasyon sistemlerinin esnek bir şekilde programlanabildiği cihazlardan biridir.

Alanda dağıtılmış giriş – çıkış ünitelerinin mantıksal programlanmasıyla derleyici ve karar verici üniteler olmakla birlikte zamanla alan algılayıcılardaki gelişmelere denk olacak şekilde komple PLC otomasyon çözümlerini bizlerle buluşturmaktadır.

Programlanabilir Lojik Denetleyici anlamına gelen PLC, endüstriyel uygulamalarda gerçekleştirilen genel amaçlı kumanda ve otomasyon çalışmalarının bir sonucudur. PLC ile üreticilere komple çözümler sunulabilmektedir. Bu avantajlara yazımızın ilerleyen aşamalarında değinilecektir.

PLC Geçmişi

Analog kontrollerle başlayan elektronik kontrol sistemi zamanla yerini analog bilgisayar benzeri yapılara bırakmıştır. Ancak zaman içerisinde bunlarında yetersiz kalması bizi dijital sistemlerle tanıştırmıştır.

Dijital sistemler , analoglara göre daha hızlı, birçok fonksiyonu barındıran ve az yer kaplayan yapıları ile bir anda popüler olmuşlardır. Dijital sistemlerdeki esas değişim gelişim dijital sistemlerin programlanabilmesiyle ortaya çıktı. Burada karşımıza mikroişlemci ile kontrol çıkmaktadır. Mikroişlemci ile komple sistemlerde de eksiklikler olması PLC’leri zorunlu kılmıştır.

PLC ’ler yaklaşık olarak 25 yıldır kullanılmakta olup son 10 yıllık süre zarfında da çeşitli firmaların geliştirdiği PLC sistemleri ile yoluna devam etmektedir. PLC hizmeti sunan firmalar aşağıdaki gibidir:

• Festo
• Gec
• General Electric
• Idec
• Mitsubishi
• Siemens
• Simatic
• Toshiba
• Westing House

Firma sayısının çok ve çeşitli olması PLC yapılarında hız, kontrol, güvenlik ve kaliteyi beraberinde getirmektedir. Bu sistemlerin yapısı ve programlama mantıkları birbirlerine oldukça yakındır.

PLC ile Kontrol Sistemi Oluşturulması

PLC kullanarak bir kontrol sistemi oluşturma aşamaları aşağıdaki gibi olabilir:

1. Problemin tanımlanması

2. Çözüm için gerekli program ya da fonksiyonların belirlenmesi

3. Programın zaman diyagramı ve dalga şekilleri ile çalışıp çalışmadığının kontrolü

4. Programın diyagrama aktarılması

5. Program yazımı

Yazımızın konusu olması dolayısıyla bu aşamalardan bizim için madde 5’te bulunan ‘Program Yazımı’ ifadesi önemlidir.

PLC programı ortamı ile değişken adı ve tipi tanımlanması, değişkenler ilişkisel ve mantıksal olarak bağlanabilmesi (Binary ve Analog), IEC 61131 standartlarına uygun bir program hazırlanması, PLC simülasyon programı, PLC – PC haberleşme protokolü, PLC bulunan mevcut programın okunması, kayıt edilmesi ya da eşzamanlı olarak gösterilmesi gibi çalışmalar yapılabilir.

PLC Program Yazılım Dilleri

PLC programı yazabilmek için birkaç program dili bulunmaktadır. Bunlara aşağıda kısaca değinilmiştir:

1. Kontak Plan (LADDER Plan): Kontak plan, röle ve kontaktörler ile yapılan klasik kumanda devrelerinin çizimine benzeyen grafik tabanlı bir programlama türüdür. Bu programlama türü daha çok elektrik eğitimi alan ve yeni başlayanlar için uygundur.

2. Fonksiyon Plan(FBD): Lojik kapıları kullanarak yapılan ve şematik bir gösterime sahip programlama şeklidir. Lojik semboller kutu şeklinde gösterilir ve sol tarafta giriş sinyalleri, sağ tarafta ise çıkış sinyalleri yer alır. Bu programlamayı dijital elektronik eğitimi alan kişiler daha rahat uygulayabilirler.

3. Deyim Listesi (STL): Deyim listesi yönteminde PLC türüne ve markasına göre aynı fonksiyonu gören ancak yazılım biçiminde ufak farklılıklar bulunan komutlar yer almaktadır. Bu yöntem cihazın makine koduna en yakın gösterim biçimi olduğu için geniş programlama olanakları sunarlar.

Burada kısaca açıklanan program yazılım dilleri ile yapılan programlar hatasız olarak yazılmış ve derlenmiş ise birbirlerine dönüşüm sağlanabilmektedir.

PLC programı yazabilmek için editör ihtiyacı vardır. Piyasada bulunan her bir PLC modeli kendine özel editöre ihtiyaç duyabilir.ABB PLC programı, Mitsubishi PLC programı, Siemens PLC programı, Siemens S7 200 PLC programı ve S7 200 PLC programı piyasada bulunabilecek programlar arasındadır. İnternetten PLC programı indir diyerek ulaşabileceğiniz bu programlar ve PLC program örnekleri ile PLC konusunda ilerlemeler kaydedebilirsiniz.

Yukarıdaki belirtilen programlar dışında PLC simülasyon için PLC simülatör programı da işlemlerinizi kolaylaştıracaktır. Bu sayede uygulamanın gerçek ortamda çalışan halinin test edilmesi sağlanır.

Siz de PLC konusunda kendinizi geliştirmek için bol araştırma yaparak ve bulduğunuz örnekleri uygulayarak bilgi birikiminizi ve pratiğinizi geliştirebilirsiniz. Böylelikle PLC piyasasında yaşanacak gelişmeleri takip edip teknolojiyi birebir yakında takip etme olanağı kazanmış olursunuz.