DEVRE NASIL YAPILIR?

Teknolojinin nimetleri arasında yer alan ürünler hepimizin hayatını kolaylaştırmaya devam etmektedir. Birçok farklı kategoride sunulan bu cihazların dış görünümleri haricinde bir de bütün işlemlerin yürütüldüğü içyapıları bulunmaktadır. Günlük kullanımlarda pek farkında olmadığımız bu yapıların aslında cihazlar için çok önemli olduğunu ve işleyiş tarzlarını bilmenin birçok avantajları da beraberinde getireceğini bilmek gerekir.

Hemen her elektronik cihazda bulunan devre yapılarını ana esaslar itibari ile bilmek ürün kullanımlarında ya da farklı çalışmalar yapmada bize yol gösterecektir. Bundan dolayı özellikle elektirik devresi nasıl yapılır sorusuna cevap aramak işin başlangıcını oluşturacaktır. Ancak daha da öncesinde devre nedir sorusunu cevaplamak yararlı olacaktır.

Devre Nedir?

Elektrik devresi, bir üretecin iki ucunun iletken teller vasıtasıyla birleştirilerek çalışıp çalışmadığının kontrolünün de bir lamba ile sağlandığı yapıdır. Elektrik devresinde kullanılan elemanlar genel olarak üreteç, anahtar ve lambadır. Ancak tabi ki teknolojik cihazlarda bu kadar basit bir devre örneği bulunmayacaktır. Bundan dolayı elektronik devrelere ihtiyaç vardır. Peki elektronik devrelerin farkı nedir ve elektronik devre nasıl yapılır?

Elektronik Devre Nasıl Yapılır?

Diyot, transistör, diyak, tristör ve triyak gibi aktif elektronik devre elemanı içeren elektrik devreleridir. Elektrik devrelerinden farkı sahip olduğu devre elemanlarının aktif olmasıdır. Elektrik devresinde kullanılan pasif elemanlar direnç, kondansatör ve bobin olarak gösterilebilir. Her iki devre yapısını kullanarak ortaya konulan, kullanılışı ve çalışma yapısına göre özel olan devrelere entegre devreler adı verilmektedir.

Elektronik devre yapımı konusuna geçmeden önce elektronik devre tasarımı konusunda bilgi sahibi olmak yararlı olacaktır. Öyleyse sözü hiç uzatmadan devre tasarımı nasıl yapılır sorusunu cevaplandırabiliriz.

Elektronik Devre Tasarlama

Devre nasıl yapılır konulu yazımızı basit devre nasıl yapılır ya da daha basit bir ifadeyle tasarım ve uygulama aşamaları nelerdir sorularını cevaplandırarak devam edelim. Öncelikle belirtmek gerekir ki PCB baskı devre yapımı kolay olmamakla birlikte gerekli adımlar dikkatli bir şekilde uygulandığında ortaya elle tutulur örnekler çıkacaktır. Ve yeni projeler ortaya koydukça kendinize olan güveninizde o nispette artış gösterecektir.

Bir elektronik devre tasarımına başlamadan önce bazı hazırlıklar yapmanız gerekecektir. Bunlar devrede kullanacağınız devre kartının ölçüsü, devre kartında gerekli bağlantı yollarının ortaya çıkarılması (tabi ki yolları devrede kullanacağınız elemanların kaplayacağı alanları da göz önüne alarak tasarlamanız gerekmektedir), devrede kullanılacak malzeme listesi, malzemelerin datasheetleri ve devrenin şematik diyagramıdır.

İkinci adım olarak tasarımın hazırlanışına geçilir. Bu aşama iki adımdan oluşmaktadır.

1. Netlist Oluşturma: Devrede kullanılacak malzeme isimlerinin toplandığı dosyayı ifade eder. Netlist dosyası baskı devre için oldukça önemlidir, bundan dolayı kontrolü dikkatli bir şekilde sağlanmalıdır.

2. Parçalar İçin Veri Tabanı Oluşturma: PDB dosyası olarak isimlendirilen bir dosya olarak tanımlanabilen ve devrede kullanılacak malzemelerin tanımlanmasında kullanılır. Genel olarak Aygıtlar -> Paketler -> Pinler şeklinde bir hiyerarşi ile gösterilebilirler.

Devre tasarımına uygun hazırlıkların tamamlanması sonrasında bize tasarım için uygun çizim gerekecektir. Bu sağlamak için ilk olarak devre kartında bulunacak ana hatlar tespit edilmelidir. Tavsiyemiz devre kartında sonradan ihtiyaç duyulabilecek kadar fazladan alan bırakmanız olacaktır. Tabi ki bu alan gerektiğinden fazla olmamalıdır. Bu işlemden sonra Netlist parça kontrolü yapılır ve elektronik parçaların yerleri tespit edilir. Yer tespiti için malzemenin:

• Elektriksel yapısı
• Fiziki boyutu
• Sıcaklık faktörüne göre yapısı
• Değişken olabilmesi

gibi özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Bütün bu işlemlerden sonra kart üzerine yerleştirilen malzemenin birbirleriyle sağlanan iletimi ya da bağlantıları kontrol edilmelidir. Bu aşama elle veya otomatik olarak yapılabilir. Günümüzde bu aşamaların hemen hepsi var olan birçok ECAD programı aracılığı ile kolaylıkla gerçekleştirilebilir.

Devre kartı tasarım işlemleri bittiğine göre artık devre kartının çıkarılması ve malzemelerin dikkatli bir şekilde lehimleme aşamasına sıra gelmiştir. Baskı devre oluşturma esnasında aslında en zor kısım olan devre tasarımını başarıyla tamamladıysanız bundan sonra beceri ve teknik kabiliyetinize bakmaktadır. Çünkü devre tasarımında yapacağınız bir hata devrenin çalışmasını etkileyecektir ve bu durumda tasarımınızda yaşanan hatalar olumsuz geri bildirimler almanıza neden olacaktır.

Baskı Devre Nasıl Yapılır?

Elektronik devre tasarımı bittikten sonra baskı devre şeması yağlı kağıda (kuşe kağıt) ya da PNP’ye çıktı olarak alınır. Baskının kaliteli olması için tonerin kaliteli olması gerekmektedir. Elimizdeki çıktıyı bakır plakete dikkatlice hizalıyoruz ve bir ütü yardımıyla 5 – 10 dakika baskı uygulamak suretiyle bekliyoruz. Bakır plaketin soğumasını bekliyoruz ve ardından kağıdı kaldırıyoruz. Bu aşamada ortaya çıkan baskı devre ile baskı devre şemasını karşılaştırarak ortaya çıkmayan kısımları asetat kalemi yardımıyla yeniden seçiyoruz.

Sıradaki işlem hava açısından sorun olmayacak bir ortamda içerisinden asit olan bir kaba devre kartını koyarak bağlantı yollarının ortaya çıkmasını bekliyoruz. Ancak bu süreyi fazla uzatmamak gerekir. Çünkü bağlantı yolları uzun beklemeden dolayı zarar görebilir. Son olarak matkap yardımıyla varsa delikleri delerek son işlem de tamamlanmış olacaktır. Ve geldik son aşamaya. Bütün bu işlemlerden sonra artık elektronik malzemeyi lehimleme suretiyle devremize son halini veriyoruz.

Elektronik Devre Eğitimi

Elektrik – elektronik alanı teknik bir yapıda olduğu için bu konuda bilgi donanımının yanında uygulama açısından da tecrübeli olmak gerekir. Öyle ki devre nasıl yapılır gibi basit bir sorunun cevabını bile vermekte zorlanabiliriz. Çünkü devre tasarımı zor ve karmaşık süreçleri de beraberinde getirir. Öyleyse elektronik alanında kendinizi geliştirebilmek için öncelikle profesyonel bir eğitim almalısınız. Ardından sahip olduğunuz bilgileri pratiğe dökerek elektronik hafızanızı kalıcı bir hale getirmeniz mümkün olacaktır.