OTOMASYON NEDİR?

Hayatımızın pek çok bölümünden kullandığımız ürünler tamamen insan eli değmeden, özel sistemler ile üretiliyor. Evlerimizde, araçlarımızda ve işlerimizde hayatımızı kolaylaştıran pek çok elektronik kontrol sistemi bulunuyor işte bu sistemlere otomasyon sistemleri ismi veriyoruz.

Otomasyon , hayatımızı kolaylaştıran ve insan eli değmeden pek çok şeyi yapabilmemizi sağlayan otomatikleştirilmiş sistemlerdir.

Otomasyon sistemleri nde çoğu zaman bir karar verme mekanizması bulunur. Kimi gelişmiş sistemlerde yapay zeka bulunurken kimi sistemlerde mikro işlemciler ve benzer sistemler ile yönetim yapılabilir. Bu karar verme ve kontrol mekanizması PİC, PLC gibi sistemler olur. Bu sistemler alınan verileri, değerleri ve çeşitli sensörlerden gelen verileri değerlendirir ve programlandığı şekilde uygun kararı vererek işlemi yaparlar.

Otomasyon sistemlerine bir örnek verecek olursak ; bir fabrikadaki yürüyen bant sistemi ve bu bant üzerindeki maddeleri rengine göre ayıran bir sistem ya da en basitinden evlerimizde kullandığımız otomatik kapı açma mekanizmasını örnek verebiliriz. Yani hayatımızı kolaylaştıran bir çok mekanizma otomasyon sistemleri içerisine girer.

PLC Nedir?

PLC son yıllarda endüstriyel otomasyonda sıkça kullanılan ve bir çok fabrikanın olmazsa olmazı bir kontrol mekanizmasıdır. Özellikle endüstriyel otomasyon başta olmak üzere trafik ışıkları ve benzeri bir çok alanda kullanılan PLC programlana bilen bir mekanizmadır. Plc ‘ler sayesinde hayatımızda pek çok şey otomatiğe bağlanmış ve düzene girmiştir.

PLC ‘ler girişlerinden aldıkları lojik, matematiksel ya da farklı sinyalleri ve değerleri mantıksal bir şekilde işlerler ve programlandığı şekilde sonuca ulaştırıp gerekli işlemlerin yapılması için bağlı olduğu birim elemanlara gerekli komutları verirler. Yani PLC ‘lere bir nevi insan gibi düşünen bir elektronik yönetici olarak nitelendirebiliriz.

Otomasyon Nedir ? Nasıl Yapılır?

Daha öncede belirttiğimiz gibi otomasyon hayatımızı kolaylaştıran ve bir çok işlemi insan zekası ve emeği gerektirmeden yapabilen sistemlerdir. Hayatımızın bir çok noktasında otomasyonu kullanıyoruz. Otomasyon sistemleri sayesinde bizler bir yükün altından kullanıyoruz, ancak tabi birde bizi bu yükten kurtaran otomasyon sistemlerini yapmak var…

Otomasyon yapabilmek için bir takım mekanik ve elektronik bilgiye sahip olmak gerekir. Pek çok kişi hobi olarak bu tür işler yapabilmektedir. Eğer meraklı ve istekliyseniz bu konuda yeterli sayıda dokümanı rahatlıkla bulabilirsiniz.

Otomasyon sistemleri nin yapılışı temel olarak ele alacak olursak 3 ana bölüme özellikle dikkat etmeliyiz. Bu bölümler giriş, programlama ve çıkış olarak ayırabiliriz. Giriş bölümünde otomasyon sistemimizin beynine gerekli sinyalleri, gücü ve sensörlerden gelen değerler gibi giriş değerlerini yansıtmalıyız.

Programlama kısmında ise yapılacak işlemi kodlar ile iyi bir şekilde yazmalı ve doğru işlemi yaptırmalıyız. En son olarak çıkış bölümünde işlenen değerler sonucu yapılacak işlem için çıkış birimlerine gerekli komutları ve sinyalleri verdirmeliyiz. Temel olarak tüm otomasyon sistemleri bu mantık ile çalışır.

Endüstriyel Otomasyon Nedir?

Otomasyon sadece evlerimizde kullandığımız bir şey değildir. Otomasyon sistemlerinin en büyük kullanıcısı endüstridir. Fabrikalarda, seri üretim yapan atölyelerde otomasyon sistemleri sıkça kullanır. Bu tarz otomasyon sistemlerine endüstriyel otomasyon denir. Bu tarz sistemler üretimi hızlandırırken hata payını azaltır ve insan gücünü azaltır. Bu yönden oldukça karlıdır.

Endüstriyel otomasyonun içerisine robotlar, robotik kollar, kaynak sistemleri, bant sistemleri, üretim hatları, CNC tezgahlar ve daha sayamadığımız pek çok akıllı sistem bulunur. Endüstriyel otomasyonda sistem üreticinin istediği şekilde programlanır ve en verimli sonuç alınmaya çalışılır. Bu sistemler insan gücünü azalttığı ve daha az hata payı ile çalıştığı için karlıdır ve günümüzde küçükten büyüğe pek çok üretim yapan firma tarafından kullanılmaktadır.

Kontrol ve Otomasyon Nedir?

Otomasyon un en büyük aşamalarından birisi kontroldür. Kontrol edilemeyen bir sistem bize yarardan çok zarar getirmektedir. Bu yüzden pek çok firma otomasyon sistemlerini yaptırırken defalarca testten geçirmektedir. Programlama üzerine çalışan mühendislere yüksek miktarda maaşlar ödenmektedir.

Otomasyon sistemlerinde bilindiği üzere girişten değerler ve sinyaller alınır, işlenir ve yapılacak işlem çıkış yapar. Çıkış esnasından bulunan motorlar vb. kontrol mekanizmalarının doğru olarak kontrol edilmesi oldukça önemlidir. Programlamadaki yada sistemdeki en ufak bir hata ürünün hatalı çıkmasına ya da işleyişin bozulmasına neden olabilir. Bu yüzden kontrol sistemleri özellikle denetlenmeli ve test edilmelidir.

Otomasyon Programları

Otomasyon sadece bir fabrikayı kontrol eden bir elektronik sistem değildir, tanımladığımız üzere hayatımızı kolaylaştıran ve bizim yapacağımız işlemleri işlemciler üzerinden yaptıran ve yorumlayan sistemlerdir. Örneğin bir restoran adisyon programına da otomasyon ismi verilir, bir fabrikanın bant sistemine de.

Günümüzde pek çok kişi otomasyon programları kullanmaktadır. Otomasyon programları hayatımızı kolaylaştırırken, pek çok işlem yapmaktan ve vakit kaybından bizi kurtarır. Endüstriyel sistemlerde kullanılan otomasyon programlarına gelecek olursak en çok tercih edilen programlar şunlardır ; Activex, Speed PLC, Wintr Scad, Data Logger.

Elektrik Otomasyon Nedir?

Otomasyon sistemlerinin en çok kullanıldığı alanlardan birisi elektrik otomasyon ‘dur. Her şeyin kontrol edilmeye ihtiyacı olduğu gibi kontrol edilmesi ile büyük işler yapılacak şeylerden biriside elektriktir. Elektrik otomasyon sistemleri ile elektiği kolay bir şekilde kontrol edip yönlendirmemiz mümkün.

Artık pek çok bina akıllı ev sistemlerine geçiş yapıyor. Akıllı bina sistemlerinde evlerimizin elektriğini, doğalgazını bile uzaktan kontrol edebiliyoruz. Bu ve bunun gibi sistemler elektrik otomasyon ile mümkün oluyor. Röleler, sigortalar ve özel geliştirilmiş farklı sistemler ile elektriği kontrol etmemiz mümkün kılınıyor.

PLC Otomasyon Nedir ?

PLC endüstriyel otomasyonda en çok kullanılan bir elektronik kontrol elemanıdır. Kolay programlanabilmesi, hata payının az olması ve stabil çalışması gibi sebeplerden dolayı pek çok fabrika ve üretimhane PLC ‘leri tercih etmektedir. PLC ‘ler verileri kendi içerisinde işler, çözümler ve sizin programladığınız şekilde sonuca ulaştırır.

Günümüzde PLC otomasyon için PLC üreten belirli firmalar vardır. En çok tercih edilen ürünler ise Siemens ve ABB markasının PLC ‘leridir. Bu ürünlerin farklı modelleri bulunmaktadır ve ihtiyaca göre alınıp programlanarak bir plc otomasyon sistemine sahip olunabilir.

Hastanede Otomasyon Nedir?

Hastanelerde bilindiği üzere oksijen gibi farklı gazlar kullanılmakta ve bunların taşınması gerekmektedir. Ayrıca tahliller, filmler ve elde edilen sonuçların elden değil bir sistem üzerinden gönderilmesi hem işlemleri hızlandıracak hem de iş kolaylığı sağlayacaktır. Hastanelerde bu yüzden geliştirilmiş hastane otomasyon sistemleri bulunmaktadır. Bu sistemler sayesinde işler oldukça kolaylaşır.

Hastane otomasyonu bilgisayar sistemleri üzerinden veri alışverişi başta olmak üzere özel sistemler ile gazların ve bazı maddelerin taşınmasından da ibarettir.

Otomasyon Eğitimleri

Günümüzün en çok iş yapan konularından birisi olan otomasyona bazı kişiler hobi amaçlı bazı kişiler ise gerçekten bir şeyler yapabilmek amaçlı uğraşmaktadır. Otomasyon sistemleri üzerine eğitim almadan bir şeyler yapabilmek pek mümkün değildir. Özellikle bu sistemler için yeterli derecede elektronik, programlama ve mekanik bilgi bilmek gerekir.

Otomasyon eğitimleri internet üzerinden ve kitaplardan rahatlıkla öğrenilebilmektedir. Bu konuda yeterli kaynak mevcuttur ancak bu işi daha ileriye götürebilmek ve profesyonelleşebilmek için mutlaka defalarca dene yapılmalıdır ki sistem faaliyete geçirildiğinde hatalar ile karşılaşılmasın.