PLC DEVRELERİ
Bu yazımızda sizlere PLC kumanda devreleri ve PLC programlama hakkında bilgi verilecektir. Öncelikle PLC’nin açılımını ve
bize ne ifade ettiğini görmekte yarar bulunmaktadır. PLC’nin açılımı ‘Programlanabilir Mantık Denetleyici’ anlamına gelir. Endüstrinin birçok
alanında ya da otomasyon sistemleri tasarımı için büyük öneme sahiptir. Özellikle kumanda devreleri kullanılarak tasarımın güçleştiği sistemlerde kolaylık
sağlar. Sistemin giriş – çıkış birimlerinin kolay bir şekilde sistemle bütünleştirilmesini sağlamaktadır.
PLC programları ile arıza tespitleri hızlı ve doğru bir şekilde yapılmaktadır, bu da sistem tasarımında önemli bir avantaj sağlayacaktır. Teknolojinin
hemen her gün yeni bir çalışmayla karşımıza çıktığı günümüzde endüstri üretimi için karmaşık olan otomasyon sistemlerine ve bunun gibi birçok işlemin
hızlı, pratik, güvenilir ve hatasız bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda karşımıza PLC devreleri çıkmaktadır. PLC program yazma yoluyla endüstride yer alan birçok probleme akılcı ve kalıcı çözümler bulunabilmektedir.
Günümüzde hayatımıza girmiş olan PLC örnek programları için uygulama alanları aşağıdadır:
-
Otomotiv
-
Gıda
-
Tekstil
-
Tarım
-
Sanayi Üretimi
Yukarıdaki genel bilgilerden farklı olarak PLC algılayıcılardan (sensörler) aldıkları bilgileri sahip olduğu programlara göre işleyebilen ve bu işlemlerin
çıktılarını ilgili elemanlara aktararak gerekli işlemin yapılmasına olanak sağlayan bir mikrobilgisayar sistemidir. PLC uygulama devreleri
öncelikli olarak röleli kontrol devrelerinin olumsuz etkilerini gidermek amacıyla ortaya çıkmışlardır. Zamanla geliştirilen PLC devreleri
aşağıdaki alanlarda kullanılmaya başlanmıştır.
-
Senkron (ardışık) kontrol
-
Süreç denetimi (Basınç, hız, nem ve sıcaklık gibi)
-
Hareket denetimi (Doğrusal ve döner hareket denetimi)
-
Veri yönetimi (Makine ve süreç hakkında veri toplama, izleme ve raporlama işlemleri)
PLC Programları
PLC çalışma moduna alınırsa ilk olarak çıkış hafızası sıfırlanmaktadır. Ardından girişlere bağlı olan algılayıcı, buton ve sınır anahtar elemanlarından
alınan sinyaller okunarak giriş hafızasına yüklenir ve komutlar sırayla işletilir.
Yazımıza PLC devreleri ve açıklamaları ile ilgili bazı bilgilere yer vererek devam edelim. PLC ile program yazabilmek için farklı
yöntemler bulunmaktadır. Bunlar:
-
Merdiven Diyagram ile Programlama
-
SFC ile Programlama
Şimdi bu yöntemlere kısaca göz atalım.
-
Merdiven Diyagram ile Programlama
: Bu programlama yönteminde semboller kullanılmaktadır. Röleli kontrol ile işlem yapanlar için merdiven diyagramı daha kolaydır. Bu yöntemde
komutların kullanımını öğrenmek şarttır. PLC’de hangi giriş şartlarında hangi çıkış veya çıkışların aktifleşeceğini belirtmek yeterli olmaktadır.
PLC rölenin işlevlerini de kapsadığından tekrardan çizilmesine gerek yoktur.
-
SFC ile Programlama
: SFC kelimeleri ‘Sequential Function Chart’ kelimelerinin kısaltılmasından oluşmaktadır. Türkçe olarak ise Sıralı Fonksiyon Grafiği anlamındadır. Daha düz bir ifadeyle durum geçiş grafiğidir. SFC dediğimiz yapı bir programlama metodudur ve her
zaman için değişen ve gelişen adım işlemleri bu yöntem kullanılarak gösterilir.
Kumanda Devreler ile PLC Arasındaki Farklar
PLC örnek devreleri
ile elektrik kumanda devreleri arasında çalışma açısından bazı farklar bulunmaktadır. PLC ile yazılım satır satır işletilmektedir. Bundan
dolayı komutların yazılış sıraları programda etkileyen faktördür. Örneğin PLC’de bir komutun işletilme süresi en kötü 0,36 mikrosaniyedir. Bu işletilme
süresi gelişmiş PLC sistemlerinde 0,1 mikrosaniyedir.
PLC devreleri
ile uzaktan kumanda devreleri arasındaki en belirgin farklardan biri hız durumudur. Endüstri ortamında zamanın önemli bir etken olduğu
düşünülürse bu durumunda özellikle sanayi üretiminde faydası oldukça yüksek oranlara ulaşabilmektedir.
PLC Programları Yazılırken Uyulması Gereken Kurallar
PLC elektronik devreleri oluşturulduktan sonra artık yazılım kısmına geçilebilir. Bu aşamada da dikkat edilmesi gereken çok önemli
noktalar bulunmaktadır. Bunlar:
-
PLC programlama da bir çıkış yalnızca bir kez tanımlanmaktadır
-
Bir girişte kapalı kontak ile açık kontak seri bağlanmamalıdır
-
Bir girişte kapalı kontak ile açık kontak paralel de bağlanmamalıdır
PLC Devreleri Eğitimi
Bu yazımızda sizlere PLC konusunda genel ve bazen de ipucu olacak bilgilere yer verilmiştir. Ancak PLC devreleri konusunda ileri
seviyelere gelmek için bu konuda profesyonel yardım almak gerekmektedir. Ancak onun öncesinde basit elektronik devreleri ve elektronik hobi devreleri konularında araştırmalar yapmak ve bu tarz uygulamalar yapmak yararlı olacaktır.
İnternet ortamında araştırma yapıp, forumlardan da faydalanarak PIC devreleri ve elektronik hobby devreleri konusunda
uygulamalar yapmaya çalışmak bilgi birikimi ve tecrübe açısından ileriye dönük olarak yarar getirecektir.