PLC ÖĞRENME

Bu yazımızda plc programlama konusunda bilgi verilecektir. PLC öğrenmek isteyen herkes için bir giriş dersi niteliği taşıyan bu yazı ile PLC’nin farklı dünyasında giriş yapmış olacaksınız. Yapacağınız uygulamalar ile de gün ve gün aşamada kaydederek her zaman bir adım ötesini yaptığınıza şahitlik edeceksiniz. İsterseniz konumuza PLC nedir sorusunun yanıtı arama ile başlayalım.

PLC (Programmable Logic Controller) otomasyon sistemlerinin temel elemanları arasında yer alan, insan gücünü büyük ölçüde azaltan, endüstrinin büyük bölümünde kullanılan bir sistemdir. Daha açık bir ifadeyle PLC (Programlanabilir Mantıksal Denetleyici) fabrikalarda yer alan üretim bölümlerinde ya da makinelerin kontrolü gibi işlemlerin denetiminde kullanılan otomasyon cihazlarına verilen isimdir.

PLC’ler normal bilgisayardan farklı olarak birçok giriş ya da çıkışa (I/O) sahiptir. Onları ön plana çıkarın avantajları elektriksel gürültülere, mekanik darbelere ve sıcaklık farklarına karşı dayanıklı olacak şekilde tasarlanmış olmalarıdır. PLC markaları farklılaştıkça kendilerinde bulunan işletim sistemi farklılaşmaktadır. Ana görevleri giriş bilgilerini seri ve hızlı bir şekilde alıp işlemek ve ilgili çıkış değerlerini anında iletmektir. PLC ile kısa sürede kaliteli ve çok sayıda ürün düşük hata oranları ile üretime kazandırılır.

PLC Hangi Birimlerden Oluşur?

PLC öğrenme konusunda ilk bilinmesi gereken noktalardan birisi de PLC’nin hangi birimlere sahip olduğudur. 4 ana bölümü olan PLC’nin ilgili bölümleri aşağıda belirtilmiştir.

1. Merkezi İşlem Birimi (CPU): PLC’nin nasıl çalışması gerektiğini düzenleyen, PLC üzerinde yapılacak olan bütün aritmetik ve mantıksal işlemlerin gerçekleşmesini sağlayan, sayma ve zamanlama gibi işlevlere sahip birimdir.

2. Bellek Birimi (RAM, ROM, PROM vs.): PLC’lerde genel olarak EPROM (Eresable Programmable Read Only Memory) kullanılır. Dolayısıyla programlar silinip tekrar yazılabilir özellikte olacaktır.

3. Giriş Birimi (IN): Kumanda edilecek olan sistemle ilgili olarak algılayıcı elemanlardan gelen analog sinyalleri PLC’ye aktaran ve lojik gerilim seviyelerine dönüştüren birimdir. Sistem dışı verileri alan algılayıcılardan bazıları: Basınç, kumanda, seviye, sıcaklık ve yakınlık gibi özellikleri sisteme aktarabilmektedirler. Giriş elemanı olarak düzey anahtarları, fotoelektrik gözler, limit anahtarları, motor kondaktör ya da röle kontakları ve seçici anahtarlar örnek verilebilir.

4. Çıkış Birimi (OUT): PLC’de işlenip çıkış noktalarına iletilen lojik gerilim voltajını, kontrol edilen sistemde yer alankondaktör, röle ve selenoid benzeri kumanda elemanlarını sürmeye yetecek elektriksel işaretlere dönüştüren birime çıkış birimi denir. Çıkış birimleri röle, transistör ya da tiryaklardan oluşabilmektedir. PLC’lerde genel olarak röleli çıkış birimlerine yer verilmektedir. Ancak yüksek hızlarda açma ya da kapama gereken durumlarda transistörlü veya triyaklı çıkış birimlerine ihtiyaç duyulabilir.

PLC Programlama Nasıl Yapılır?

PLC öğrenme aslında o kadar da kolay değildir. Çünkü içerisinde birçok yapıyı barındıran karmaşık bir sistemdir. PLC programlama için döngü yapılarına hakim olmak şarttır. Çünkü PLC programı çalışırken bilgisayarlardan farklı olarak belli bir döngü içerisinde döner dururlar. Yani sistemin kararlı yapısının oluşmasını sağlarlar. Buna bir örnek verecek olursak, bir endüstri kolunda üretim yapılan bir tesiste devamlı olarak aynı ürünün üretilmesi sürekliliği bize özetleyecektir.

PLC’lerde en çok kullanılan yöntem Ladder (Merdiven) yöntemidir. Merdiven mantığı ile röleler sembolize edilmektedir, bu sayede bu konuda eğitim almak isteyenlerin eğitim süreleri oldukça kısalmaktadır. PLC öğrenme için bazı örnek komutlar şunlardır: CJP, EJP, Jump. Bunlardan CJP (Conditional jump), Jump’a başlamak için kullanılır. EJP (End or Jump), Jump yolunu ayarlamak için kullanılır. Jump komutu ise kumanda devresinin bir bölümünü çalışmaz duruma getirir.

PLC Öğrenme Yolları

Yazımızda da belirtildiği gibi PLC’ler bilgisayarlara göre biraz daha farklıdır. Bundan dolayı PLC öğrenmek istiyorum diyenlerin PLC öğrenmek için daha fazla çaba sarf etmeleri gerekecektir. Ancak her şeyden önce bu konunun profesyonel bir biçimde yürütülmesi gerekecektir. Öyle ki PLC öğrenme seti, PLC programlama kursu biraz daha spesifik konu olarak Siemens PLC kursu araştırmak ve bunun neticesinde kaliteli ve verimli bir PLC kursu dönemine girmek yararlı olacaktır. Böylelikle elde edilecek PLC ders notları ile de bilgi birikimi ve tecrübenizi yüksek seviyelere çıkarabileceksiniz.